We wtorek 19 marca 2024 na Wydziale Fizyki UAM, odbyło się spotkanie podsumowujące projekt HETMAN. Projekt pod kierownictwem i z udziałem naukowców Katedry Akustyki UAM oraz konsorcjantów, firm i instytucji naukowych z Polski i Norwegii.
Zdrowe społeczeństwo – w kierunku optymalnego zarządzania hałasem turbin wiatrowych
Projekt „Healthy society – towards optimal management of wind turbines’ noise” (akronim: HETMAN) powstał jako naukowa odpowiedź na toczące się co jakiś czas zarówno w mediach, jak i kręgach politycznych dyskusje na temat hałasu i potencjalnej szkodliwości turbin wiatrowych.
Turbiny wiatrowe – w swojej obecnej formie – to stosunkowo nowe źródło hałasu, które zaczęło być szczegółowo analizowane przez akustyków dopiero w XXI w. Liczne badania ankietowe i laboratoryjne wykazały, że ludzie oceniają dokuczliwość turbin wiatrowych znacznie wyżej, niż innych źródeł hałasu, takich jak samochody, kolej czy nawet samoloty. Ta dysproporcja w ocenach stała się przyczynkiem do głębszego zbadania tematyki hałasu turbin.
Na przestrzeni ostatnich lat powstawały nowe prace traktujące o specyficznej zmienności tego rodzaju hałasu (tzw. modulacja amplitudowa), wpływie warunków wietrznych, infradźwiękach itd., a kolejne kraje zaczęły stopniowo wprowadzać normy hałasu odnoszące się do tego nowego źródła dźwięku. Niestety w Polsce turbiny nadal były traktowane jako „pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu”, a o możliwości ich usytuowania względem domostw zaczęła decydować kontrowersyjna zasada „10H”.
Jako akustycy postanowiliśmy kompleksowo zbadać naturę hałasu turbin wiatrowych i zaprezentować gotowe wytyczne, mogące być podstawową do wprowadzenia zmian legislacyjnych i uregulowania kwestii hałasu turbin. Zdając sobie sprawę, że problem jest złożony i wymaga współpracy na wielu poziomach, zaprosiliśmy do niej szereg innych podmiotów, w tym Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej reprezentujące firmy zarządzające farmami wiatrowymi.
W ciągu trzech lat trwania projektu wykonaliśmy szereg pomiarów terenowych i eksperymentów laboratoryjnych. Ich efektem są liczne prezentacje konferencyjne i publikacje naukowe. Na projekt składało się łącznie siedem zadań, których wyniki, w skrótowej formie, są zaprezentowane na kolejnych stronach.
W najbliższym czasie opublikowane zostaną również: przewodnik dobrych praktyk w zakresie zarządzania hałasem turbin wiatrowych, a także projekt aktu prawnego regulującego normy tego rodzaju hałasu. Mamy nadzieję, że zaprezentowane przez nas dane i wnioski staną się podstawą do rzetelnego uregulowania kwestii hałasu turbin wiatrowych w polskiej legislacji. Polska stoi w obliczu wielu wyzwań związanych z coraz bardziej dynamicznym postępem energetyki odnawialnej. Im szybciej uregulujemy kwestie związane z jej rozwojem, tym szybciej będziemy mogli skupić się na rzeczywistych korzyściach płynących z możliwości wykorzystania energii odnawialnej.
W przypadku pojawienia się dalszych pytań związanych z projektem, prosimy o kontakt z jego kierownikiem, prof. dr hab. Anną Preis: apraton@amu.edu.pl, tel: 61 829 51 19
Projekt „HETMAN: Healthy Society – towards optimal management of wind turbines’ noise” został sfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z programu „Badania Stosowane” realizowanego w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Całkowity budżet: 5 114 823,75 PLN; kwota dofinansowania: 4 823 587,50 PLN.
